Η σχέση της Αριστεράς με τη μεσαία τάξη

ΤΟΥ ΝΑΣΟΥ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗ * 

Η επιστροφή του κρίσιμου παράγοντα της ταξικής πόλωσης αποτέλεσε τη θετικότερη συνέπεια της τελευταίας διπλής εκλογικής αναμέτρησης. Για πρώτη φορά μετά το 1985, δύο εντελώς διαφορετικά κοινωνικοπολιτικά στρατόπεδα, με ριζικά αντίθετα μεταξύ τους ιδεολογικά προτάγματα, αναμετρήθηκαν με τρόπο ευθύ και ξεκάθαρο. Από τη μια μεριά, οι προλεταριοποιημένες μερίδες της κοινωνίας, κυρίως χαμηλόμισθοι και άνεργοι, και από την άλλη οι εύπορες τάξεις, σε αγαστή όμως συμπόρευση με πληθυσμιακές κατηγορίες που εκφράζουν την κοινωνική συντήρηση, τα φοβικά ανακλαστικά κ.λπ., όπως π.χ. συνταξιούχοι και αγρότες. Η συστοίχιση δυνάμεων στα δύο αυτά στρατόπεδα ήταν ένα υγιές φαινόμενο, που σήμανε τη λήξη μιας μακροχρόνιας κρίσης αντιπροσώπευσης, που συνοδευόταν από απίσχνανση των ταξικών χαρακτηριστικών του εκλογικού σώματος.

Όμως, αυτή τη στιγμή, το κλειδί των πολιτικών εξελίξεων βρίσκεται στα χέρια της λεγόμενης μεσαίας τάξης, καθώς οι πολυποίκιλες και ετερόκλητες μερίδες που τη συναποτελούν είναι εκείνες που έκριναν σε μεγάλο βαθμό και την έκβαση των εκλογών. Εξάλλου, πολύ έγκαιρα ο Μαρξ είχε διαγνώσει την ιδιόρρυθμη φύση της συγκεκριμένης τάξης. Η θολή ταξική συνείδηση πλήθους μεσαίων και μικρομεσαίων στρωμάτων οφείλεται κατά κύριο λόγο στον ευμετάβλητο χαρακτήρα της ίδιας της οικονομικοκοινωνικής θέσης τους, επηρεαζόμενης από τη συνδρομή σωρείας συγκυριακών και απρόβλεπτων παραγόντων. Συνεπώς, ανάλογα με τις εκάστοτε εξελίξεις, η τάξη αυτή είναι ευεπίφορη σε συμμαχίες άλλοτε με τα καταπιεζόμενα λαϊκά στρώματα και άλλοτε με το αστικό μπλοκ εξουσίας.

Φρονώ ότι καμία απόπειρα σοσιαλιστικού μετασχηματισμού εκ μέρους της Αριστεράς δεν μπορεί να έχει ελπιδοφόρο προοπτική, αν δεν κατορθώσει να συστρατεύσει τη μεσαία τάξη στο πλευρό της εργατοϋπαλληλικής, ώστε από κοινού να επιτευχθεί μια ευρεία προοδευτική κοινωνική συμμαχία μη προνομιούχων στρωμάτων, που θα συνειδητοποιήσει ότι έχει να αποκομίσει μεγαλύτερα οφέλη από ένα χειραφετικό εγχείρημα παρά από την υποστήριξη του υπάρχοντος καθεστώτος. Κι αυτό συμβαίνει, διότι αφενός δίχως τη συστράτευση αυτή, δεν βγαίνουν τα νούμερα για τη δημιουργία μιας απαραίτητης στέρεης κοινωνικής βάσης που θα στηρίξει ενεργά και με ενθουσιασμό όλες τις αναγκαίες ριζικές αλλαγές και ανατροπές, και, αφετέρου, διότι μια τέτοια συμμαχία διασφαλίζει ότι ο προσανατολισμός μιας νέας αντικαπιταλιστικής εξουσίας θα έχει ως πρόσημο την ισότητα προς τα πάνω μέσω της ισοκατανομής του πλούτου και όχι την ισοπέδωση μέσω της ολιγάρκειας.

Έτσι, ενώ στις τελευταίες εκλογές ήταν φυσικό και θεμιτό από ταξικής άποψης ο ΣΥΡΙΖΑ να χάσει προάστια όπως η Εκάλη ή η Βουλιαγμένη, θα πρέπει να προβληματιστεί για την απώλεια προαστίων όπως τα Μελίσσια, τα Βριλήσσια, η Αγία Παρασκευή κ.ά., στα οποία θα μπορούσε άνετα να επικρατήσει αν στον αριστερό πολιτικό του λόγο έδινε περισσότερο χώρο για να εκφραστούν και οι ανησυχίες τής ήδη αποδεκατισμένης οικονομικά μεσαίας τάξης. Για παράδειγμα, ο μικρομεσαίος μαγαζάτορας είναι αυτός που έχει τσακιστεί περισσότερο από τα δάνεια των τραπεζών και ωθείται σε φοροδιαφυγή, ενώ ο αυτοαπασχολούμενος είναι αυτός που δεν έχει ούτε ταμείο ανεργίας αλλά ούτε και δυνατότητα να πληρώσει μόνος του τις υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές. Επίσης, π.χ. το χαράτσι πλήττει πολύ περισσότερο τον μεσαίο που έχει ακίνητο δίχως αντίστοιχη εισοδηματική ικανότητα παρά τον χαμηλόμισθο με τα λίγα τετραγωνικά μικρής αντικειμενικής αξίας, ενώ παράλληλα ο φόρος κληρονομιάς, όταν αφορά βασική κατοικία που δεν παράγει έσοδα και βαρύνει πρώτους συγγενείς κάθετης γραμμής, αποτελεί μια ιδιότυπη αλλά καυτή βαρβαρότητα με την οποία ανέκαθεν απαξιούσε να ασχοληθεί η Αριστερά, αφήνοντας π.χ. ζωτικό χώρο στον κάθε Καραμανλή να παρουσιάσει κοινωνικό πρόσωπο.


*Ο Νάσος Θεοδωρίδης είναι δικηγόρος και μέλος της Επιτροπής Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ.

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=709050&fb_source=message

Τα φριχτά εγκλήματα του καθεστώτος του Βυζαντίου: ΑΙΜΑ, ΤΡΟΜΟΣ ΚΑΙ ΚΤΗΝΩΔΙΑ

Του Νάσου ΘΕΟΔΩΡΙΔΗ

ΟI Έλληνες εθνικιστές κάνουν συνήθως δύο λαθροχειρίες. Από τη μία πλευρά, υποστηρίζουν ότι είναι συνεχόμενη ανά τους αιώνες η ιστορία του ελληνισμού (πράγμα που έχει αποδειχτεί ιστορική απάτη) , και από την άλλη ωραιοποιούν διάφορες ιστορικές φάσεις, που όμως αποτελούν ΜΝΗΜΕΙΑ ΦΡΙΚΗΣ. Για παράδειγμα, θεωρούν ότι Μεσαίωνας υπήρχε μόνο στη Δύση, ενώ το Βυζάντιο ήταν φάρος πολιτισμού και ανθρωπιάς!! ΟΥΔΕΝ ΨΕΥΔΕΣΤΕΡΟΝ!! Είναι άξια απορίας τα φρικτά βασανιστήρια κι οι απάνθρωπες ποινές που εφαρμόστηκαν, καθ’ όλη τη διάρκεια της αυτοκρατορίας αυτής. Οι φρικαλεότητες εκτινάχθηκαν σε απίστευτα ύψη. Η απανθρωπιά των Βυζαντινών μας προκαλεί τεράστιες δέος και τρομερή κατάπληξη για το απίστευτο μέγεθος της διαστροφής, στην οποία μπορεί να περιέλθουν ανθρώπινα όντα.

Στο Βυζάντιο άναψαν οι πρώτες πυρές για την θανάτωση αιρετικών και μάγων. Στο Βυζάντιο η πρώτη Ιερά Εξέταση. Καινούργιες μέθοδοι βασανισμού και εκτελέσεων εφαρμόζονται για κατάδικους και εχθρούς της εξουσίας. Όλα αυτά μαζί με τη διαφθορά του συστήματος, συνθέτουν μια τοιχογραφία φρίκης και τρόμου. Η κατάκτηση και η διατήρηση της αυτοκρατορικής ηγεμονίας, γράφει ο Μιχαήλ Ψελλός, γινόταν «φόνοις και αίμασιν»…

Βασάνιζε η αυτοκρατορική εξουσία, βασάνιζε και η πατριαρχική. Με την ίδια αγριότητα. Οι βασανιστές του πατριαρχείου συναγωνίζονταν τους βασανιστές του παλατιού σε σκληρότητα και εφευρετικότητα. Η αγριότητα των βυζαντινών ηθών, ο σαδισμός και οι εκδικητικές επινοήσεις στους βασανισμούς εξεικονίζονται στα κείμενα των χρονογράφων. Αναρωτιέται π.χ. ο συγγραφέας Νικήτας Χωνιάτης ποιος από τους πασίγνωστους τύραννους της αρχαιότητας υπήρξε τόσο θηριώδης όσο οι σύγχρονοί του ηγεμόνες. Μήπως ο Καμβύσης ή ο Ταρκύνιος, μήπως ο Έχετος ή ο Φάλαρις; Δεν είναι επομένως περίεργο που πολλοί αυτοκράτορες χαρακτηρίζονται από Βυζαντινούς συγγραφείς αίσχιστοι, παμμίαροι, δυσεβείς, θεοβδέλυκτοι, ωμότατοι, ανόσιοι, τρισάθλιοι, θηριώδης, αιμοχαρείς, θεομισείς, αλιτήριοι, παλαμναίοι (δηλ. δολοφόνοι, βδελυροί).

Οι ποινές στους Βυζαντινούς χωρίζονταν σε τρεις κατηγορίες. Σε κείνες που συνεπάγονταν θάνατο, στις σωματικές ποινές και σε κείνες που όριζαν χρηματική αποζημίωση. Στις κεφαλικές ανήκαν αρχικά ο αποκεφαλισμός, η πυρά, η κρεμάλα, ο απαγχονισμός, ο καταποντισμός, ο λιθοβολισμός κι ακόμα η εξορία, ο περιορισμός και η δουλεία. Αργότερα θα προστεθούν στις θανατικές ποινές η εκτύφλωση, ο ακρωτηριασμός και το «μεταλλισθήναι» (ισόβια καταναγκαστικά έργα στα μεταλλεία).

Απέραντη ποικιλία αυθαίρετων βασανισμών και μαρτυρικών θανατώσεων. Ψήσιμο στη θράκα, εκδορά, θανάτωση σε κοχλαστό νερό, βραστό λάδι ή αναλειωτή πίσσα, ανασταύρωση, παλούκωμα, κατόρυξη, πυρωμένα σίδερα, φαρμάκωμα, ακόμα και ευνουχισμός. Ο τεράστιος αριθμός των ακρωτηρια-σμών στο Βυζάντιο φαίνεται και από τα παρωνύμια που δίνονταν σε όσους είχαν υποστεί ρινοτομία, αποκοπή αφτιών, χεριών κλπ, Κοψόρρινος, Αργυρομύτης, Ασημομύτης, Χαλκομύτης –επειδή τα θύματα αντικαθιστούσαν την κομμένη ή πλαγιασμένη μύτη με ομοίωμα, ένα είδος θήκης από μέταλλο– Κουτσομύτης, Κουτσοχέρας, Κουτζοδάκτυλος, Δερμοκαΐτης.

Η εκτύφλωση και οι ακρωτηριασμοί αντικαθιστούν τη θανατική ποινή δίνοντας στον δράστη του εγκλήματος την ευκαιρία να μετανοήσει… Πρόκειται φυσικά για σοφιστικές προφάσεις και υποκριτικές δικαιολογίες. Οι ακρωτηριασμοί και οι εκτυφλώσεις είναι η φρικαλεότερη μορφή βασανισμού, χειρότερη ποινή κι από τον θάνατο γιατί καταδικάζει το θύμα σε ισόβια δυστυχία.

Μετά το πραξικόπημα και τον αποκεφαλισμό του στρατηγού Αλέξιου Βρανά, ο αυτοκράτορας Ισαάκιος Άγγελος πρόσταξε να περιαχθούν στους δρόμους της Πόλης το κεφάλι του κι ένα πόδι του Βρανά καρφωμένα σε παλούκια. Αλλά δεν αρκούσε η εκπόμπευση των λειψάνων του στασιαστή. Κατά την διάρκεια του επινίκιου γεύματος στο παλάτι ο αυτοκράτορας ζήτησε το κεφάλι του Βρανά και το κύλησε στο πάτωμα ανάμεσα στους συνδαιτημόνες. Άρχισαν τότε όλοι να το λακτίζουν πέρα δώθε, «δίκην σφαίρας», όπως γράφει ο Ν. Χωνιάτης, που περιορίζεται να χαρακτηρίσει την πράξη του αυτοκράτορα «επεισόδιον ουκ ευπρεπές».

Ο Αλέξιος Κομνηνός έβρασε κάποιον σε καζάνι και έστειλε ύστερα το πτώμα του στους οικείους του μέσα σε μεγάλο κοφίνι. Άλλον έκλεισε σε σακί και τον πέταξε στη θάλασσα. Για τον αρχηγό όμως των στασιαστών ήταν πιο εφευρετικός. Πρόσταξε να ετοιμάσουν ένα χαλκωματένιο στέμμα, άνοιξε τέσσερις τρύπες γύρω γύρω, στερέωσε το «διάδημα» στο κεφάλι του θύματος και έμπηξε με σφυρί τέσσερα σιδεροκάρφια από τις τρύπες στο κρανίο…

Οι αυτοκρατορικοί δήμιοι άλειφαν τα γένια και τα μουστάκια του δεμένου χεροπόδαρα θύματος με κηρέλαιο και έβαζαν φωτιά με αποτέλεσμα να καίγεται το κεφάλι σαν αλειμματοκέρι. Άλλοτε, αντί κηρέλαιο, χρησιμοποιούσαν πίσσα και ελαιόλαδο. Η Θεοδώρα βασάνιζε τους εχθρούς της τυλίγοντας και σφίγγοντας με βούνευρο το κεφάλι τους τόσο πολύ που έβγαιναν τα μάτια από τις κόχες.

Με τη συχνότητα, πολλαπλότητα και έκταση που παρουσιάζονται στο Βυζάντιο οι αποτρόπαιες αυτές τιμωρίες, δημιουργούν την εντύπωση πνεύματος διαστροφής και κύματος βαρβαρότητας… Ας δούμε μερικές αναλυτικά .

ΚΟΨΙΜΟ ΧΕΡΙΟΥ: Ήταν η πιο συνηθισμένη ποινή, για όποιους έγδυναν νεκρούς, παραχάραζαν νομίσματα, έκοβαν ξένο αμπέλι, πυρπολούσαν αποθήκες, γκρέμιζαν φράχτες, όποιος ξέκοβε κοπάδι από βοσκοτόπι ή μαντρί, προκαλούσαν βαρύ τραύμα με γροθιά, έπαιζαν ζάρια κ.ά. Από τις αρχές του Η΄ αιώνα οι ακρωτηριασμοί, με την ένταξή τους στην ποινική νομοθεσία, κατάντησαν ένα οικτρό φαινόμενο του βυζαντινού καθημερινού βίου. Σε ορισμένες περιόδους έπαιρναν διαστάσεις τρομακτικές. Σε κάθε βήμα συναντούσε κανείς ανθρώπους με κλαδεμένα μέλη.

ΡΙΝΟΤΟΜΙΑ: Ήταν ο ποιο συνηθισμένος ακρωτηριασμός. Θύματα ακόμα και αυτοκράτορες. Επιβαλλόταν για πολλά και ποικίλα εγκλήματα, πολιτικά και του κοινού δικαίου, και έπληττε άτομα όλων των τάξεων, κρατικούς αξιωματούχους, κληρικούς και απλούς πολίτες. Αποτελούσε είδος βασανιστηρίου αλλά και ηθικής, κοινωνικής και πολιτικής εξόντωσης σε περιόδους εσωτερικών αναστατώσεων ή θρησκευτικής διαμάχης, όπως στα χρόνια της εικονομαχίας. Επιβαλλόταν συνήθως στους δίγαμους, αιμομίκτες, πορνεύοντες σε μοναστήρι, βιαστές, απαγωγείς κοριτσιού κ.ά. Επιβαλλόταν και στους μοιχούς μαζί με ξυλοδαρμό δημόσιο και κούρεμα ατιμωτικό. Σε περίπτωση μοιχείας ελεύθερης με δούλο η γυναίκα μαστιγωνόταν, κουρεύονταν και έχανε τη μύτη της ενώ ο δούλος καιγόταν ζωντανός ή θανατώνονταν με ξίφος. Ρινοτομία στους Βυζαντινούς δεν σήμαινε πάντοτε αποκοπή της μύτης με μαχαίρι, κλάδεμα από τη ρίζα, όπως γινόταν επί τουρκοκρατίας. Έκοβαν με μια κοφτερή λαβίδα, ψαλίδιζαν δηλαδή, μόνο τον χόνδρο που χωρίζει τους δύο ρώθωνες. Έτσι η μύτη, χωρίς το εσωτερικό υποστήριγμα, έγερνε στο πλάι. Η αποκοπή του χόνδρου γινόταν από χειρουργό.

ΓΛΩΣΣΟΤΟΜΙΑ: Ποινή επί ψευδορκία.

ΤΑΥΤΟΠΑΘΕΙΑ: Πολλές φορές, έκοβαν το μέλος του σώματος που είχε προκαλέσει την εγκληματική πράξη ή επέβαλλαν την ταυτοπάθεια. Έκοβαν την γλώσσα του ψεύδορκου, έριχναν στην πυρά τον εμπρηστή και φούρκιζαν τον φονιά ληστή στο σημείο ακριβώς που έγινε η ανθρωποκτονία. Ο χρονογράφος Γεώργιος Κεδρηνός αναφέρεται στον βαρύ κολασμό με τη μέθοδο της ταυτοπάθειας μιας ομάδας αρρενοφθόρων (παιδεραστών) στον δεύτερο χρόνο της βασιλείας του Ιουστινιανού. Ανάμεσά τους και δύο επίσκοποι, ο Ησαΐας ο Ρόδιος και ο Αλέξανδρος Διοσπόλεως Θράκης. Ακρωτηριασμός των γεννητικών μορίων, έμπηξη μυτερών καλαμιών στην ουρήθρα, γύμνωση, περιαγωγή στους δρόμους, θάνατος.

ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ: Ήταν θανατηφόρα εξαιτίας της αιμορραγίας που προκαλούσε. Με αποκοπή των γεννητικών οργάνων τιμωρούνταν η κτηνοβασία. Ο Ιουστινιανός και η Θεοδώρα χρησιμοποιούσαν την απειλή αποκοπής των γεννητικών μορίων ως όπλο τρομοκρατίας ή εκδικητικό μέσο εναντίον των αντιφρονούντων και μη υπάκουων. Για να εξοντώσει έναν επίφοβο εχθρό το αυτοκρατορικό ζεύγος έδινε εντολή να χαλκευθεί κατηγορία για παιδεραστία, με συνέπεια τον άμεσο ακρωτηριασμό του. Αυτή την τύχη είχε κάποιος Βασιανός που τόλμησε να μιλήσει σαρκαστικά για την Θεοδώρα.

ΕΚΤΥΦΛΩΣΗ: Στο Βυζάντιο τους ακρωτηριασμούς ακολουθεί σε συχνότητα η εκτύφλωση. Ως ποινή, βασανιστήριο, ανταπόδοση, ως προληπτικό ή κατασταλτικό μέτρο η εκτύφλωση κυριαρχεί στον δημόσιο και ιδιωτικό βίο επί αιώνες με την τραγικότητα και τη φρίκη που προκαλεί. Η ευκολία προσφυγής σ’ αυτή την αποτρόπαιη τιμωρία ή εκδίκηση απεικονίζει, περισσότερο από κάθε άλλο κοινωνικό χαρακτηριστικό βίας και ανομίας, τα ήθη του Βυζαντίου.

Κολασμός για τα εγκλήματα κατά της εξουσίας η εκτύφλωση είχε καταντήσει καθημερινό φαινόμενο εξαιτίας των μόνιμων εσωτερικών αναστατώσεων και των αδιάκοπων πολέμων, εξωτερικών και εμφύλιων, της πολιτικής διαφθοράς, των αναρίθμητων ανταρσιών, στάσεων και στρατιωτικών κινημάτων, των πραξικοπηματικών ανατροπών, της εξοντωτικής θρησκευτικής διαμάχης, του ανταγωνισμού των φατριών και της αρχομανίας… Θύματα αυτοκράτορες, πατριάρχες, στρατηγοί, βασιλόπαιδες, αξιωματούχοι. Αλλά και ιερόσυλοι, αιρετικοί και μάγοι…

Η εκτύφλωση προβλεπόταν αρχικά από την νομοθεσία αλλά μόνο για τους ιερόσυλους. Με αυτοκρατορική, ωστόσο, εντολή ή συγκατάθεση θα επεκταθεί αυθαίρετα και στα εγκλήματα καθοσιώσεως, για κάθε δηλαδή επιβουλή κατά της εξουσίας και του βασιλικού οίκου… Ο αυτοκράτορας, επίγειος εκπρόσωπος του θεού, ενσαρκώνει το ιερό και όσιο, όποιος επιβουλεύεται τον μονάρχη και την εξουσία προσβάλλει τα ιερά και τα όσια, ασεβεί στο θείο, είναι επομένως ιερόσυλος…

Δεν περνούσε μέρα στην Κωνσταντινούπολη χωρίς εξομματισμούς και φονικά, γράφει ο Νικήτας Χωνιάτης… Η βασανιστική αυτή ποινή εφαρμοζόταν με δύο τρόπους. Ο πρώτος, με πουρωμένο σίδερο που κρατούσε ο δήμιος μπροστά στα μάτια του θύματος. Ο δεύτερος, με τη χρησιμοποίηση αιχμηρών αντικειμένων ή με κάποιο καυτό ή κοχλαστό υγρό. Οι Βυζαντινοί συνήθιζαν και τις ομαδικές τυφλώσεις αιχμαλώτων. Κορυφαίο παράδειγμα, ίσως το πιο μαζικό και βάρβαρο της ιστορίας, η εκτύφλωση 15.000 Βουλγάρων στρατιωτών του Σαμουήλ, ύστερα από την μάχη του Μελένικου, το 1014.

ΚΑΨΙΜΟ «ΑΙΡΕΤΙΚΩΝ» ΚΑΙ «ΜΑΓΩΝ»: Συχνότατες ήταν και οι θανατώσεις στην πυρά. Φαίνεται μάλιστα πως το Βυζάντιο έχει το προβάδισμα στο κάψιμο των «αιρετικών» και «μάγων». Στη Δύση οι φωτιές άρχισαν να φουντώνουν ύστερα από την περίφημη βούλα του πάπα Ιννοκέντιου Δ΄ «ad extirpanda», -για το «ξερίζωμα των αιρέσεων– μόλις το 1252. Αλλά αιώνες πριν, στο Βυζάντιο, είχε οργανωθεί –επί Ιουστινιανού– ειδική κρατική υπηρεσία με αποστολή την ανακάλυψη και εξόντωση αιρετικών. Ο επικεφαλής αυτής της υπηρεσίας –της πρώτης στον χριστιανικό κόσμο– που υπήρξε εγκληματική όσο και η μεσαιωνική Ιερά Εξέταση, ονομαζόταν κοιαίστωρ –από το λατινικό quaestor– δηλαδή εξεταστής, ανακριτής. Όπως αργότερα οι ιεροεξεταστές στη Δύση, οι Βυζαντινοί κοιαίστορες φυλάκιζαν, βασάνιζαν και θανάτωναν υπόπτους χωρίς διατύπωση κατηγορίας, χωρίς μάρτυρες, χωρίς αποδεικτικά στοιχεία και, φυσικά, χωρίς δίκη. Τα πάντα ήταν σκότος. Ήταν μια μέθοδος αφανισμού των ανυπάκουων και συγχρόνως επιχείρηση κερδοσκοπίας. Γιατί η καταδίκη αιρετικού συνεπαγόταν δήμευση της περιουσίας του. (Στη συνέχεια αναφέρονται συγκεκριμένες περιπτώσεις από συγγραφείς και χρονογράφους της εποχής).

ΚΑΨΙΜΟ ΒΙΒΛΙΩΝ: Το Βυζάντιο έχει και ένα άλλο θλιβερό προβάδισμα. Τη δημόσια ρίψη στην πυρά ανεπιθύμητων βιβλίων. Διαπομπεύονταν –«περιβωμίζονταν»- μάλιστα και οι κάτοχοί τους στους δρόμους της «βασιλεύουσας». Ήταν η εποχή που απαγορεύτηκε η διδασκαλία της φιλοσοφίας και έκλεισαν –το 529 με εντολή του Ιουστινιανού– οι αθηναϊκές σχολές. Όπως μας πληροφορεί ο χρονογράφος Ιωάννης Μαλαλάς ρίχτηκαν στην πυρά ελληνικά βιβλία των κλασικών και μετακλασικών χρόνων και έργα τέχνης πολυμίσητα για τη νέα θρησκεία.

Δεν είναι το μοναδικό περιστατικό. Το 724 ο εικονομάχος αυτοκράτορας Λέων Γ΄ πρόσταξε να πυρποληθεί η περίφημη Οικουμενική Σχολή, το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της εποχής, όπου στεγαζόταν η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη του Βυζαντίου, επειδή οι δάσκαλοι του εκπαιδευτηρίου αρνήθηκαν να γνωματεύσουν εναντίον της λατρείας των εικόνων. Οι χρονογράφοι Κεδρηνός, Ζωναράς, Γλυκάς και Μανασσής βεβαιώνουν ότι ο αυτοκράτορας έδωσε εντολή να κυκλωθεί από ένοπλους στρατιώτες το κτίριο κατά την διάρκεια της πυρκαγιάς και να απαγορευθεί η έξοδος του προσωπικού από τη Σχολή, με αποτέλεσμα να καούν όχι μόνο οι θησαυροί της βιβλιοθήκης αλλά και οι διδάσκαλοι. Εφτά περίπου αιώνες αργότερα, το 1463, δέκα χρόνια μετά την άλωση, ο πατριάρχης Γεννάδιος (Γεώργιος Σχολάριος) έκαψε το βιβλίο του Πλήθωνος (Γεμιστού) «Νόμοι», εξαιτίας εισηγήσεών του για πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Έτσι εγκαινίασε η Εκκλησία τη δράση της μετά τον σκλαβωμό του Γένους…

ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ ΩΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΖΩΑ: Οι Βυζαντινοί είναι οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν κρατουμένους ως πειραματόζωα για ιατρική έρευνα. Έχουν, δηλαδή, τα πρωτεία στα λεγόμενα επιστημονικά βασανιστήρια. Ο Θεοφάνης μας πληροφορεί ότι επί Βασιλείου Β΄ Βυζαντινοί πράκτορες πήγαν στη Βουλγαρία με απόστολή την απαγωγή ενός χριστιανού εξωμότη. Οι πράκτορες κατόρθωσαν να τον αρπάξουν και να τον μεταφέρουν δέσμιο στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, αφού του έκοψαν χέρια και πόδια, κάλεσαν τους γιατρούς. Κι εκείνοι τον άνοιξαν ζωντανό με τα νυστέρια τους από τα γεννητικά όργανα ως το στέρνο για να μάθουν τα μυστικά του ανθρώπινου σώματος. 

nastheo@yahoo.gr

Trakya'nın Sesi, 1071 / 18.08.11

Η συνεκμετάλλευση του Αιγαίου ως η μόνη θετική προοπτική για την Ειρήνη

Του Νάσου ΘΕΟΔΩΡΙΔΗ

TO τελευταίο διάστημα άρχισε και πάλι μια συζήτηση για το ενδεχόμενο συνεκμετάλλευσης των κοιτασμάτων στο Αιγαίο. Ως συνήθως, η πληροφόρηση είναι μονομερής και οποιαδήποτε αιρετική θέση τίθεται αυτομάτως εκτός ατζέντας. Όμως μια αριστερή και άρα βαθιά αντιεθνικιστική- προσέγγιση στο ζήτημα της συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου από τις δύο γειτονικές χώρες

Με μια ματιά στον χάρτη μπορεί κανείς να καταλάβει ότι μια μονό-πλευρη και ολοκληρωτική ηγεμονία δηλαδή της ελληνικής άρχουσας τάξης στο Αιγαίο δεν στηρίζεται σε κανένα δίκαιο. Αυτή η κατάσταση πρέπει να αλλάξει. Αυτό είναι δεδομένο, λογικό και αναπόφευκτο. Το Αιγαίο δεν είναι ελληνική λίμνη, απλώς τυχαίνει να περιλαμβάνει έναν μεγάλο αριθμό ελληνικών νησιών, χωρίς αυτό να δίνει κάποιο ιδιαίτερο προνόμιο στην ελληνική πλευρά να κυριαρχεί εξ ορισμού (!!) και επί των υπόλοιπων στοιχείων της Φύσης, δηλαδή επί νερού, θάλασσας και υπεδάφους.

Καταρχάς, τα οικονομικά οφέλη μιας συνεκμετάλλευσης είναι ολοφάνερα και για τις δύο χώρες. Βέβαια, τα κέρδη στις καπιταλιστικές κοινωνίες καταλήγουν στις τσέπες των ολίγων. Όμως σε περίοδο κρίσης η ανεύρεση επιπρόσθετων πόρων, και μάλιστα άνευ περιττών προστριβών «εθνικής βάσης», θα συμβάλει αντικειμενικά στην αλλαγή συσχετισμών μεταξύ άρχουσας τάξης και εργαζομένων, ώστε ο νέος αυτός υλικός παράγοντας να αφαιρέσει κάθε σημερινό «επιχείρημα» των εκατέρωθεν νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων για υπερφορολόγηση χαμηλών και μεσαίων τάξεων προκειμένου να ξεπεραστεί η κρίση.

Με τα οικονομικά οφέλη σχετίζεται και το θέμα των στρατιωτικών εξοπλισμών. Το καλό κλίμα συνεργασίας θα συμβάλει σε μια δραστική μείωση -και μελλοντικά ίσως και κατάργηση- των πολυδάπανων προμηθειών πανάκριβου στρατιωτικού υλικού, που συνιστά αυτή καθαυτή μια αφόρητη οικονομική αιμορραγία.

Ακόμη πιο σημαντική όμως θα είναι η θετική πολιτική επίπτωση της συνεκμετάλλευσης, καθώς αυτή θα αποτελέσει ζωντανή και διαρκή Γέφυρα Ειρήνης και Φιλίας στο Αιγαίο. Οι δύο οικονομίες θα μάθουνε να ζουν στους ίδιους ρυθμούς, με αποτέλεσμα η προοπτική ενός πολέμου να καθίσταται εντελώς ασύμφορη επιλογή και να εξωθηθεί οριστικά στις καλένδες. Και μόνο για το γεγονός ότι οι νεότερες γενιές της Ελλάδας θα πάψουνε να γαλουχούνται με το παραμύθι του τουρκικού κινδύνου, αξίζει τον κόπο να αποτελέσει η συνεκμετάλλευση μια βασική επιδίωξη της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, διότι θα πρόκειται για θρίαμβο της συνύπαρξης των πολιτισμών.

Τέλος, είναι προφανές ότι μια συνεκμετάλλευση προϋποθέτει να έχουν καθοριστεί με κοινή αποδοχή τα χωρικά ύδατα, η υφαλοκρηπίδα και η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Δεν είναι π.χ. αυτονόητο ότι η ύπαρξη του Καστελόριζου αρκεί για να πιστώσει όλη την ΑΟΖ στην Ελλάδα!! Απαιτείται πλέον είτε μια απευθείας διαπραγμάτευση με κοινές υποχωρήσεις, κατά τις οποίες π.χ. η Ελλάδα θα μπορούσε να προχωρήσει σε ένα σύστημα διαφορικών χωρικών υδάτων που να ξεκινά από τα 12 στο Ιόνιο και φτάνει τα 6 στο περίκλειστο Αν. Αιγαίο, είτε μια κοινή προσφυγή των δύο χωρών στη Χάγη , όχι όμως μόνο για ένα θέμα, αλλά για ολόκληρη τη δέσμη των εκκρεμοτήτων, ώστε η μοιρασιά να γίνει από το Διεθνές Δικαστήριο.

ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΗ

 Μετανάστες σχεδιάζονται να μεταφερθούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. ..

Λαέ, μην έχεις αμφιβολία, ότι αυτό που ο Χρυσοχοϊδης κάνει τώρα στον αλλοδαπό, θα το κάνει αύριο, αν του δώσεις την ευκαιρία, σε σένα....

Μην πιστεύεις σε φασίστες.

Eγκληματίες είναι εκείνοι που κάνουν εργαζόμενους άστεγους και μετανάστες, δεν είναι οι φτωχοί χωρίς σπίτι και οι ξενιτεμένοι....

Εγκληματίες είναι τα μνημονιακά καθάρματα, που σου επέβαλαν άδικη λιτότητα και οι αλήτες που κούρεψαν τα λεφτά των ασφαλιστικών ταμείων, που πλήρωνες χρόνια με τις κρατήσεις σου, δεν είναι οι ξένοι μικροπωλητές....

Εγκληματίες είναι οι βιαστές της ελευθερίας και οι καταστροφείς του κράτους πρόνοιας. ...

Εγκληματίες είναι αυτοί που ενώ δικαιούσαι επίδομα ανεργίας 1000 ευρώ χωρίς χρονικό όριο, σου δίνουν 350, για λίγους μόνο μήνες...

Δεν φταίει ο μετανάστης γι αυτό....

Ο μετανάστης πληρώνει παράβολα.....Οι εφοπλιστές όμως πληρώνουν λιγότερους φόρους από τα παράβολα του μετανάστη...

Ανήθικοι είναι οι εκμεταλλευτές, όχι τα θύματα της εκμετάλλευσης. 

Νάσος Θεοδωρίδης.

ΛΑΕ ΞΕΣΗΚΩΣΟΥ - ΤΑ ΚΟΡΑΚΙΑ ΤΟΥ ΔΝΤ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ ΓΚΡΕΜΙΖΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ

Οι άνεργοι στις αρχές του 2012 με βάση τα επίσημα στοιχειά ξεπέρασαν το 1.000.000.
Τραγικές οι ελλείψεις συνολικά και στους ΟΤΑ, κυρίως στις κοινωφελείς υπηρεσίες.
Μειώνονται οι χρηματοδοτήσεις, καταργούνται θέσεις, υπηρεσίες και οργανισμοί.
Την ίδια στιγμή ετοιμάζονται για νέες χιλιάδες απολύσεις και σε ολοκληρωτικό σάρωμα των μισθών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

ΟΙ ΡΟΥΦΙΑΝΟΙ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ ΤΡΩΝΕ ΤΑ ΛΕΦΤΑ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΤΟΙΜΑΖΟΝΤΑΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗΣ !!!!!!!


Από τη δεκαετία του 1950, όταν τα αποθεματικά των ταμείων άρχισαν να γεμίζουν από τις εισφορές, όλες οι αστικές κυβερνήσεις, αυταρχικές και αντιδημοκρατικές ή δημοκρατικές και χουντικές, για «εθνικούς» πάντα λόγους, με το στανιό του νόμου ανάγκαζαν τα ταμεία να καταθέτουν τα χρήματα στην τράπεζα της Ελλάδας ή την Εθνική τράπεζα με επιτόκια 0% ή 0,5% για να τα δανείζουν στους βιομήχανους τζάμπα για το καλό της εθνικής οικονομίας…


http://www.tsak-giorgis.blogspot.com/2012/03/blog-post_7201.html

ΜΑΡΙΝΟΣ ΑΝΤΥΠΑΣ : Ο ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ – Ο ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ – Ο ΙΔΕΟΛΟΓΟΣ

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΚΙΛΕΛΕΡ
Ο σοσιαλιστής Μαρίνος Αντύπας ήταν ο Φεραίος του αγροτικού διαφωτισμού.
Στην ουσία ο πρώτος νεκρός του Κιλελέρ. Ο πρώτος που έβαλε τα στήθη του στις δολοφονικές κάνες, κι ας μην ήταν αγρότης ο ίδιος.

Αγωνιστής του αγροτικού κινήματος (1872 – 1907). Μία μεγάλη μορφή του αγροτικού κινήματος που γεννήθηκε στο ορεινό χωριό Φερεντινάτα στην Κεφαλονιά το 1872. Όταν τελείωσε το Γυμνάσιο πήγε στην Αθήνα και γράφτηκε στη Νομική Σχολή. Ως φοιτητής ήρθε σε στενή επαφή με προοδευτικούς, δημοκρατικούς και σοσιαλιστικούς κύκλους της Αθήνας, που επέδρασαν σημαντικά στον ιδεολογικό του προσανατολισμό.
Όταν ξέσπασε η Κρητική επανάσταση του 1896, ο Αντύπας με άλλους φοιτητές κατέβηκε εθελοντής αγωνιστής στην Κρήτη. Σε μια σύγκρουση όμως με τους Τούρκους, τραυματίστηκε σοβαρά στο στήθος και αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Αθήνα.
Το 1897 πήρε δραστήριο μέρος στην οργάνωση λαϊκού συλλαλητηρίου στην πλατεία Ομονοίας, όπου κατηγόρησε τη στάση της Βασιλείας και ζήτησε την εξακολούθηση του πολέμου κατά των Τούρκων μέχρι τέλους. Το αποτέλεσμα ήταν να συλληφθεί να φυλακιστεί και να δικαστεί στις 8 Ιανουαρίου του 1898. Το δικαστήριο τον καταδίκασε σε φυλάκιση ενός έτους.
Μετά την αποφυλάκισή του, επέστρεψε στην Κεφαλονιά και εξέδωσε την εβδομαδιαία εφημερίδα “Ανάστασις”, όπου το πρώτο φύλλο της κυκλοφόρησε στις 29 Ιουλίου του 1900. Το περιεχόμενο του πρώτου φύλλου προκάλεσε την καταδίωξη του Αντύπα και την εισαγωγή του σε δίκη, με αποτέλεσμα τη διακοπή της έκδοσης της εφημερίδας. Όμως από τις 3 Ιουλίου 1904 ως τις 27 Απριλίου 1907 συνεχίστηκε η έκδοσή της χωρίς καμιά διακοπή.
Η κοινωνική και πολιτική του δραστηριότητα δεν περιορίστηκε μόνο στην Κεφαλονιά αλλά ξεδιπλώθηκε και στην Αθήνα. Έπαιρνε ενεργό μέρος στη διοργάνωση συλλαλητηρίων.
Κορύφωση της πολιτικής του δραστηριότητας ήταν η υποψηφιότητά του ως Βουλευτή Κρανιάς κατά τις βουλευτικές εκλογές του 1906. Το κατεστημένο συσπειρώθηκε εναντίον του και φυσικά χάνει τις εκλογές. Απέτυχε η υποψηφιότητά του με μικρή μειοψηφία, μαζεύοντας 2.550 ψήφους εργατών και χωρικών.
Φεύγει για τον Πυργετό της Θεσσαλίας. Όλη του τη δραστηριότητα και φλόγα από το 1906 την αφιερώνει για το ξύπνημα των σκλάβων της Θεσσαλίας. Από τη θέση του επιστάτη στα κτήματα του θείου του Σκιαδαρέση, στον Πυργετό της Λάρισας, προπαγανδίζει τις ιδέες του στον τυραννισμένο κόσμο της γης και βάζει μπουρλότο σ’ όλη τη Θεσσαλία.
Μετά την τουρκοκρατία το 1881 τα τσιφλίκια του Αλή Πασά αγοράστηκαν και πέρασαν στα χέρια των Ελλήνων τσιφλικάδων, στους Κεφαλονίτες Αριστείδη Μεταξά από την πλευρά του Πυργετού και του Γεώργιου Σκιαδαρέση με έδρα το Ομόλιο (Λασποχώρι), σύνολο έκτασης 300000 στρέμματα. Ο Σκιαδαρέσης ήταν πλούσιος γεωπόνος από το Βουκουρέστι. Εκεί πήγε ο ανιψιός του Μαρίνος Αντύπας και τον έπεισε να αγοράσει χωράφια, όπως και έγινε. Εκεί διόρισε επιστάτες τον Μαρίνο Αντύπα και τον Παναγιώτη Σκιαδαρέση.
Ο Αντύπας άρχισε να ασχολείται με το αγροτικό ζήτημα και τα δικαιώματα των αγροτών που ζούσαν σε άθλιες συνθήκες στην ύπαιθρο. Προτείνει να μην εργάζονται την Κυριακή, αλλά να πηγαίνουν τα παιδιά Σχολείο. Άρχισε να τους διδάσκει ανθρώπινα δικαιώματα. Στις ενέργειές του αυτές είχε την κάλυψη και σύμφωνη γνώμη του θείου του που ήταν ένθερμος υποστηρικτής των αγροτών και άρχισε να παραχωρεί εκτάσεις για βοσκότοπους για να χτίσουν σπίτια και τους χάριζε μέρος της παραγωγής.
Οι αγρότες τον λάτρευαν, οι τσιφλικάδες άρχισαν να ανησυχούν.
Αψήφησε πραγματικά την τρομοκρατία των τσιφλικάδων, με αποτέλεσμα να πέσει θύμα δολοφονίας στον Πυργετό, στις 8 προς 9 Μάρτη του 1907. Τον δολοφόνησε ο Γιάννης Κυριακός, έμπιστος επιστάτης του μεγαλοκτηματία Αριστείδη Μεταξά., αντί του ποσού των 12000 δρχ . Έτσι χάθηκε αυτός ο πραγματικός αγωνιστής και διαφωτιστής των κολίγων, η ψυχή της αγροτιάς του Θεσσαλικού κάμπου, πληρώνοντας με τη ζωή του τις ιδέες του.
Οι αρχές κάλυψαν τον δολοφόνο του. Ο θείος του Σκιαδαρέσης, πικραμένος για το χαμό του ανιψιού του πούλησε το τσιφλίκι κι έφυγε.
Ο Αντύπας προαισθάνθηκε το τέλος του κι έλεγε στους αγρότες «Εμένα θα με σκοτώσουν, μα όπου κι αν με βρει το κακό να ΄ρθείτε να με πάρετε, θέλω και νεκρός να είμαι ανάμεσά σας».
Η δολοφονία του Αντύπα έμελλε να γίνει ο προπομπός, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για την εξέγερση στο Κιλελέρ, την ίδια ημερομηνία με το θάνατό του 3 χρόνια αργότερα στις 6 Μαρτίου 1910.
Ο Θάνατός του προκάλεσε πανελλήνια συγκίνηση. Τάφηκε στο χώρο εκείνο που αγωνίστηκε. Ο τάφος του βρίσκεται στο χωριό Ομόλιο, εκεί όπου σήμερα είναι τοποθετημένη η προτομή του, στο προαύλιο της νεόδμητης εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου.
Παραθέτουμε ένα μέρος της αρχής από το τελευταίο του άρθρο, με τίτλο “ΤΙ ΕΙΜΑΙ”, που μας δείχνει το “πιστεύω” αυτού του μεγάλου αγωνιστή:
“Είμαι Σοσιαλιστής όνομα και πράγμα, φέρω τον τίτλο μου πιστώς και υπερηφάνως. Πιστεύω ως Παντοκράτορα, ποιητή ορατών τε και αοράτων, την εργασίαν, και ως ομοούσιον και αχώριστον τριάδα της ευτυχίας και της ειρήνης, την Ελευθερία, την Ισότητα και την Αδελφότητα”.

ΤΟ ΜΑΚΕΛΕΙΟ ΣΤΟ ΚΙΛΕΛΕΡ


Ύστερα από τη δολοφονία του Αντύπα, οι Θεσσαλοί αγρότες άρχισαν έντονο αγώνα. Συγκροτήθηκε Πανθεσσαλική επιτροπή και αποφασίστηκε να γίνει συλλαλητήριο στην πόλη της Λάρισας στις 6 Μαρτίου 1910, με αίτημα την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών.
Από το πρωί- πρωί άρχισαν να έρχονται από τα χωριά οι αγρότες. Στο σιδηροδρομικό σταθμό του Κιλελέρ (Κυψέλη) μαζεύτηκαν οι κολίγοι, για να πάρουν το τρένο και να πάνε στη Λάρισα. Όταν έφτασε το τρένο από το Βόλο, οι κολίγοι θέλησαν να ανέβουν χωρίς να πληρώσουν εισιτήριο. Τότε ο πρόεδρος των σιδηροδρόμων Πολίτης, που ταξίδευε με το τρένο, διέταξε τους στρατιώτες να τους πετάξουν έξω. Τότε οι αγρότες άρχισαν να πετούν πέτρες και οι στρατιώτες, κατόπιν διαταγής, ανταπέδωσαν τα πυρά. Σε εκείνο το σημείο έπεσαν νεκροί δυο αγρότες και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν βαριά.
Καθώς το τρένο προχωρούσε, στο σταθμό Τσουλάρ ήταν συγκεντρωμένοι πολλοί αγρότες, που ζητούσαν να σταματήσει το τρένο. Μα το τρένο δε σταματάει. Νέος πετροπόλεμος, νέα πυρά, δυο ακόμα αγρότες νεκροί .Το ίδιο έγινε αργότερα και στη Λάρισα. Οι σκλάβοι της γης που αιώνες πότιζαν με τον ιδρώτα τους τη γη, την πότισαν και με το αίμα τους. Το αίμα είχε χυθεί και ποτίσει τον κάμπο. Ο αγροτισμός έγραψε μια μεγάλη σελίδα. Και το σύνθημα του αγώνα , της πάλης είχε δοθεί με το αίμα και τα κορμιά που έπεσαν.

Αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Αλέκου Παναγούλη

 

Την Κυριακή 11 Μαρτίου 2012, στις 12 το μεσημέρι στην πλατεία των παλιών δικαστηρίων απέναντι από το ΡΕΞ, στην Πανεπιστημίου, θα πραγματοποιηθουν τα ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΤΑ του ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΑΛΕΚΟΥ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ

http://www.youtube.com/watch?v=wN84ofMgzow&feature=share

Εκατόν σαράντα χρόνια από τη γέννηση της επαναστάτριας Ρόζας Λούξεμπουργκ

Στις 5 Μαρτίου του 1871, η Ρόζα Λούξεμπουργκ, ηγετική μορφή των Σπαρτακιστών, ιδεολογική ιδρύτρια του «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο» και σθεναρή κριτικός της «δικτατορίας του προλεταριάτου» έρχεται στη ζωή στο ρωσοκρατούμενο τμήμα της Πολωνίας.
Η «κόκκινη Ρόζα» γεννήθηκε το 1871 στο Ζάμος της Πολωνίας και μεγάλωσε στη Βαρσοβία. Από τα 16 της συμμετείχε στο «Προλεταριάτο», έναν παράνομο σοσιαλιστικό κύκλο. Δυο χρόνια μετά την αποφοίτησή της, μετανάστευσε παράνομα στη Ζυρίχη της Ελβετίας, όπου συνέχισε τη μαχητική της δραστηριότητα, μελετώντας παράλληλα πολιτική οικονομία – ολοκλήρωσε τις σπουδές της με ένα διδακτορικό πάνω στις χρηματιστηριακές κρίσεις. Στην Ελβετία γνωρίστηκε με εξόριστους σοσιαλιστές από την τσαρική Ρωσία, τη Γερμανία και αλλού, καλλιεργώντας το λαμπρό της πνεύμα και τη φλογερή επαναστατική της ιδιοσυγκρασία.



Η Δεύτερη Διεθνής



Στο διεθνές σοσιαλιστικό συνέδριο του 1893 στη Ζυρίχη πραγματοποίησε την πρώτη της – αποτυχημένη – προσπάθεια να παρέμβει στη διεθνή σκηνή, θέτοντας ως αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα τη μάχη κατά του καπιταλισμού απέναντι στις εθνικές διεκδικήσεις της γενέτειράς της. Τρία χρόνια αργότερα, στη συνάντηση της Δεύτερης Διεθνούς στο Λονδίνο, ήρθε σε ανοιχτή αντίθεση με το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Πολωνίας και αναγνωρίστηκε ως η εμβληματική φιγούρα του ανυποχώρητου διεθνισμού. Υποστήριξε ξεκάθαρα ότι η κοινωνική απελευθέρωση του προλεταριάτου προηγείται χωρίς δεύτερη κουβέντα της εθνικής απελευθέρωσης.



Η είσοδος στο SPD



Θέλοντας να αγωνιστεί στους κόλπους του «κόμματος – οδηγού» της Διεθνούς, του SPD (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας), έκανε ένα λευκό γάμο που της έδωσε τη γερμανική υπηκοότητα και μαζί τη δυνατότητα να «επιτεθεί» χωρίς έλεος στη ρεβιζιονιστική προσπάθεια του Έντουαρντ Μπέρνσταϊν, εκτελεστή της διαθήκης του Ένγκελς, να αναθεωρήσει τον μαρξισμό. Η Λούξεμπουργκ τάχθηκε αμέσως στην αριστερή πτέρυγα του SPD και λειτούργησε ως ο άγρυπνος φύλακας του μαρξισμού. Μια σειρά άρθρων που έγραψε στη διάρκεια της αναθεωρητικής κρίσης, συγκεντρώθηκαν σε ένα τόμο με τον τίτλο «Κοινωνική μεταρρύθμιση ή επανάσταση» και αποτέλεσαν την εμφάνιση της θεωρίας της περί «αυθόρμητης επανάστασης».



Η «αυθόρμητη επανάσταση»







Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, ένα κοινωνικό κίνημα δε γεννιέται κατά παραγγελία, ούτε θεσπίζεται με νόμο και ο βασικός ρόλος του εργατικού κόμματος συνίσταται στο να εκπαιδεύει τις μάζες αντίθετα προς το ρεύμα, δίνοντάς τους ένα νόημα και έναν προσανατολισμό. Για την Λούξεμπουργκ η επανάσταση ήταν μια διαδικασία που περιλάμβανε πολιτικές και οικονομικές φάσεις. Η σημασία που έδινε σε μια από αυτές τις φάσεις, τη μαζική απεργία – την οποία διαχώριζε από τη γενική απεργία, την οποία θεωρούσε αναρχικής ή αναρχοσυνδικαλιστικής έμπνευσης – την έφερε σε σύγκρουση με τον «Πάπα της Διεθνούς», Καρλ Κάουτσκι, αναγκάζοντάς την να αφοσιωθεί στην οργάνωση του αριστερού ρεύματος τόσο του SPD όσο και της Διεθνούς, αφού πλέον θεωρούσε τους ρεβιζιονιστές που αποτελούσαν την πλειοψηφία του κόμματος, όργανα πλουτισμού και κοινοβουλευτικού βολέματος χωρίς κανένα επαναστατικό όραμα.



Η αντιπολεμική στάση






Ο αντιμιλιταριστικός αγώνας υπήρξε μια από τις σταθερές συνιστώσες της δραστηριότητας της Ρόζας Λούξεμπουργκ. Το 1907, στο συνέδριο της Διεθνούς στη Στουτγάρδη, κατέθεσε μαζί με τον Λένιν μια τροπολογία στο ψήφισμα εναντίον του πολέμου, καλώντας στη μετατροπή των εχθροπραξιών σε επανάσταση, αν και όταν αυτές θα ξεσπούσαν. Αργότερα, το 1914, δικάστηκε με την κατηγορία της «προτροπής σε ανυπακοή και σε ανταρσία σε περίπτωση πολέμου», επειδή σε μια σύνοδο εγκωμίασε την άρνηση να πυροβολήσει κάποιος τους προλετάριους των άλλων εθνών. Καταδικάστηκε αρκετές φορές σε φυλάκιση, αλλά ακόμα και μέσα από τη φυλακή συνέχισε με την πυκνή αρθρογραφία της να αγωνίζεται κατά του πολέμου.



Η «Ομοσπονδία Σπάρτακος»



Στις 5 Αυγούστου του 1914 η Ρόζα Λούξεμπουργκ, μαζί με τον Καρλ Λίμπκνεχτ ίδρυσαν την ομάδα «Internationale», η οποία στη συνέχεια εξελίχθηκε στην ομάδα «Σπάρτακος». Τάχθηκαν ανοιχτά κατά του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και της προσωρινής ανακωχής του SPD και του Κάιζερ Βίλχελμ του 2ου, καλώντας τους εργάτες σε μαζική απεργία, με αποτέλεσμα να καταδικαστεί εκ νέου σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου συνέχισε να γράφει άρθρα, τα οποία δημοσιεύονταν παράνομα.



Η δικτατορία των Μπολσεβίκων



Από την κριτική της δε γλίτωσε ούτε η Οκτωβριανή επανάσταση, τους ηγέτες της οποίας προφητικά προειδοποίησε πως πορεύονταν σε λάθος δρόμο. Ήδη από το 1904, μετά τη διάσπαση ανάμεσα στους Μενσεβίκους και τους Μπολσεβίκους, εναντιώθηκε στη λενινιστική εκδοχή του «δημοκρατικού συγκεντρωτισμού» γράφοντας τα «Θέματα οργάνωσης της ρωσικής σοσιαλδημοκρατίας». Το 1918 ανανέωσε την κριτική της, στρεφόμενη κατά της ταύτισης της δικτατορίας του κόμματος με τη δικτατορία του προλεταριάτου.



Η ελευθερία της διαφορετικής σκέψης



Αλλά ενώ το 1905 δεν είχε δώσει ιδιαίτερη σημασία στα εργατικά συμβούλια (Σοβιέτ), μετά το 1917 αναγνώρισε την εξέχουσα θέση τους ως όργανα της επανάστασης και της σοσιαλιστικής δημοκρατίας. Κατηγόρησε τους Μπολσεβίκους ότι αφαίρεσαν από τα Σοβιέτ το νόημά τους, αποκλείοντας από τους κόλπους τους όλους όσους σκέφτονταν διαφορετικά, αντί να επιτρέψουν στο επαναστατικό κίνημα να αναπτυχθεί ελεύθερα, από τη στιγμή που εξασφαλίστηκαν – μέσω της κατάληψης της εξουσίας – οι απαραίτητες συνθήκες για την πρόοδό του. Τότε έγραψε και το περίφημο «Freiheit ist immer die Freiheit des Andersdenkenden», δηλαδή «η ελευθερία είναι πάντα ελευθερία γι’ αυτόν που σκέφτεται διαφορετικά».



Η δημιουργία του KPD



Μετά την παραίτηση του Κάιζερ, το Νοέμβρη του 1918, ανέβηκαν στην εξουσία το SPD και το USPD (μια ομάδα αντιπολεμικών πρώην μελών του SPD), ενώ αφέθηκαν ελεύθεροι η Λούξεμπουργκ και ο Λίμπκνεχτ, ο οποίος αναδιοργάνωσε την «Ομοσπονδία Σπάρτακος». Ένα μήνα αργότερα το USPD εγκατέλειψε τον συνασπισμό, κατηγορώντας τους σοσιαλιστές για καπιταλιστικούς συμβιβασμούς. Την 1η Ιανουαρίου του 1919 ο Σπάρτακος μαζί με άλλες σοσιαλιστικές και κομουνιστικές ομάδες ίδρυσαν το Κομουνιστικό Κόμμα της Γερμανίας (KPD), απούσης όμως της Λούξεμπουργκ, η οποία αν και ήταν η βασική εμπνεύστρια της συγκεκριμένης κίνησης, αποσύρθηκε στη συνέχεια, διαφωνώντας με την άρνηση των κομουνιστών να συμμετάσχουν στην εθνική συνταγματική συνέλευση που οδήγησε στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης.



Η επανάσταση των «Σπαρτακιστών»


Επειδή όμως δεν ήθελε να απαρνηθεί και να εγκαταλείψει όλους εκείνους που την είχαν εμπιστευθεί, συμμετείχε στην εξέγερση των «Σπαρτακιστών» λίγες μέρες αργότερα, αν και από την αρχή είχε ταχθεί εναντίον της συγκεκριμένης επαναστατικής κίνησης, θεωρώντας πως ήταν καταδικασμένη να αποτύχει. Ο σοσιαλδημοκράτης ηγέτης, Φρίντριχ Έμπερτ, χρησιμοποίησε τις εθνικιστικές πολιτοφυλακές (Freikorps) για να καταστείλει την εξέγερση. Η Λούξεμπουργκ και ο Λίμπκνεχτ συνελήφθησαν την 15η Ιανουαρίου και λίγες ώρες αργότερα δολοφονήθηκαν.



Το τέλος της



Ο Λίμπκνεχτ πυροβολήθηκε στο κεφάλι και θάφτηκε χωρίς όνομα σε ένα παρακείμενο νεκροφυλάκιο, όμως η Λούξεμπουργκ βασανίστηκε βάναυσα πριν αφήσει την τελευταία πνοή της. Οι πολιτοφύλακες τη σκότωσαν χτυπώντας την δεκάδες φορές με τα κοντάκια των όπλων τους σε όλο της το σώμα και πέταξαν το άψυχο κορμί της στο κανάλι Landwehr, στο οποίο σήμερα βρίσκεται ένα μνημείο για να θυμίζει το σημείο του θανάτου της.



Οι τελευταίες σκέψεις της «κόκκινης Ρόζας», γραμμένες το απόγευμα της δολοφονίας της, ήταν για την πίστη της στις μάζες και το αναπόφευκτο της επανάστασης: «Η ηγεσία απέτυχε. Ακόμα κι έτσι, η ηγεσία πρέπει να ξαναδημιουργηθεί από τις μάζες και μέσα από τις μάζες. Οι μάζες είναι το αποφασιστικό στοιχείο, είναι ο βράχος πάνω στον οποίο θα κτιστεί η τελική νίκη της επανάστασης. Οι ιστορικές ήττες είναι η τιμή και η δύναμη του διεθνούς σοσιαλισμού. Και γι’ αυτό η μελλοντική νίκη θα ανθίσει μέσα από αυτή την ήττα».



Παραθέματα



Η αρετή του θάρρους, την οποία συνεχώς διακήρυσσε και οι πεποιθήσεις της περί σοσιαλιστικής δημοκρατίας, έφεραν τη Ρόζα Λούξεμπουργκ αντιμέτωπη με δύσκολες επιλογές. Όμως η επιδίωξή της να είναι πάντα «πιστή στον εαυτό της, χωρίς να λαμβάνει υπόψη ούτε αυτό που την περιβάλλει, ούτε τους άλλους ανθρώπους, αλλά ούτε και τις συνέπειες», όπως έγραφε η ίδια σε μια επιστολή της, την οδήγησαν στο τραγικό τέλος, ένα τέλος όμως που ήταν δική της και μόνο επιλογή.



Ακολουθούν μερικές από τις σκέψεις της μεγάλης μαρξίστριας, όπως αυτές διατυπώθηκαν μέσα στα έργα της:



«Η ιστορία είναι ο μόνος πραγματικός δάσκαλος και η επανάσταση το καλύτερο σχολείο για το προλεταριάτο. Θα εγγυηθούν πως η «μικρή χορδή» των πιο συκοφαντημένων και καταδιωγμένων θα γίνει, βήμα – βήμα, αυτό για το οποίο τους προορίζει η παγκόσμια άποψή τους: η μαχόμενη και νικητήρια μάζα των επαναστατών, του σοσιαλιστικού προλεταριάτου.»



«Σε όλη την ιστορία των κοινωνιών που βασίζονται στον ταξικό ανταγωνισμό, το σοσιαλιστικό κίνημα, σε όλες του τις φάσεις και σε όλη του την πορεία, έχει την καθοριστική σημασία για την οργάνωση και την άμεση και αυτόνομη δράση των μαζών».



«Στην αστική κοινωνία ο ρόλος της Αριστεράς είναι ο ρόλος του κόμματος αντιπολίτευσης. Σε κόμμα εξουσίας επιτρέπεται να υψωθεί μόνο πάνω στα ερείπια του αστικού κράτους»



«Λασπωμένη, ατιμασμένη, βουτηγμένη μέσα στο ίδιο της το αίμα, στάζοντας πύον: να πώς παρουσιάζεται η αστική κοινωνία, να ποιο είναι το πραγματικό της πρόσωπο. Δεν είναι πια όπως κάποτε, που φτιασιδωμένη και φορώντας το πέπλο της εντιμότητας επιδιδόταν στην κουλτούρα και στη φιλοσοφία, στην ηθική και στην τάξη, στην ειρήνη και στο δίκαιο. Τώρα μοιάζει με άγριο ζώο που χορεύει τη σάμπα της αναρχίας και σπέρνει τη χολέρα στον πολιτισμό και την ανθρωπότητα. Η αστική κοινωνία φανερώνεται ολόγυμνη, όπως πραγματικά είναι.»



«Η ελευθερία είναι μόνο για τους αντιφρονούντες, αυτούς που σκέφτονται διαφορετικά». Αυτό αποτελεί μέρος μια μεγαλύτερης φράσης:

«Ελευθερία μόνα για τα μέλη της κυβέρνησης, μόνο για τα μέλη του Κόμματος – αν και είναι πολυάριθμα – δεν είναι καθόλου ελευθερία. Η ελευθερία είναι ελευθερία γι’ αυτούς που σκέφτονται διαφορετικά. Η ουσία της πολιτικής ελευθερίας δεν εξαρτάται από τους φανατικούς της «δικαιοσύνης», αλλά από τις αναζωογονητικές, ευεργετικές και καθαρτικές πράξεις αυτών που σκέπτονται διαφορετικά. Αν η «ελευθερία» γίνει «προνόμιο», η λειτουργία της πολιτικής ελευθερίας σπάει.»



«Ο Μαρξισμός είναι μια επαναστατική παγκόσμια θεώρηση που πρέπει πάντα να μάχεται για νέες αποκαλύψεις. Ο Μαρξισμός δεν πρέπει να αποστρέφεται τίποτα περισσότερο από το να μείνει παγωμένος στην παροντική του μορφή. Είναι στα καλύτερά του όταν χτυπά το κεφάλι του από αυτοκριτική, και μέσα στους ιστορικούς κεραυνούς και αστραπές, διατηρεί το σθένος του.»



«Τάξη επικρατεί στο Βερολίνο! Ηλίθιοι δήμιοι! Η «τάξη» σας είναι χτισμένη στην άμμο. Αύριο κιόλας η επανάσταση θα ανυψωθεί με μια βροντή και με σαλπίσματα θα ανακοινώσει στον τρόμο σας: Ήμουν, Είμαι, Θα είμαι!»